CD-RW programlarında ki tüm komutları ve anlamlarını ve cd yazarken nelere dikkat emelisiniz,hangi ayarları kullanmalısınız bunları bu konuda bulacaksınız..
Bir kere yazabilen CD-R
Bir kere yazılabilen CD-R'lerde ise veri değiştirilebilir. Burada veri kısmı "dye" adi verilen organik renkli bir maddeden oluşuyor. Bu madde CD'nin de rengini belirtiyor. Bu madde çoğunlukla yeşil, mavi, ya da altın rengindedir. CD yazıcı, veriyi lazer ısınlarıyla yazıyor ve bu işlem sırasında 300 celsius'luk bir isiyla isin renkli yüzeye düşüyor, bu sayede bu kısımda bir derinleşme gerçekleşiyor, yani bir Pit oluşuyor. Pit'lerin oluşması Land'lerin oluşması anlamına da geleceği için böylece veriler CD yüzeyine yazılmış oluyor.
Tekrar yazabilen CD-RW
Bir kere yazılabilen CD-R'lere göre bu teknoloji CD-RW'lere veriyi yazıyor ve siliyor. CD-R'de olduğu gibi bunda da metal yansıtıcı bir yüzey üzerinde renkli bir kısım bulunmakta. Bu yüzeyde de veri kodlanmış halde saklanıyor. CD-RW'deki renkli kısım iki farklı tipi bir arada bulundurabiliyor: Kristallin ve Amorph. Kimyacılar kristalleşmeden katılaşan sıvılara amorph adini veriyorlar. Örneğin, Cam. Renkli tabakadaki amorph kısımları isini yansıtmadan geçirir. Geçen isik ancak metal kisimdan yansıyarak geri döner. Kristallin kısımlar ise lazer veriyi okurken yansıtır. Kristallin ve amorph iki farklı yansıtıcı yüzey oluşturur ve bu sayede dijital veriler birleştirilir. CD-RW'nin yazılması sırasında yazıcı renkli yüzeye yoğun lazer ışınları yollamaktadır. Bu esnada isi 500 celsius'u bulabilir. Bu işlemden hemen sonra renkli madde hemen soğumakta ve amorph bir duruma gelmektedir.
CD-R'daki gibi CD'yi eski haline döndürmek mümkün.
Amorph bölgeler 200 celsiusa kadar tekrar ısıtıldığında daha yavaş soğuyarak kristalleşiyor ve veri siliniyor. Ve CD-RW tekrar yazılmaya el verisli hale geliyor. Bu silme işlemi sırasında CD'nin sarmal kalıbı da yok olmasın diye üreticiler şeffaf olan yüzeye bir de sarmal kalıbı basıyor ve bu sayede tekrar ayni sekilde CD'ye veri yazmak mümkün oluyor.
CD'lerde renk ve performansa dikkat
Çoğu CD 650MB kapasiteye sahiptir. Ancak bu değer günümüz ihtiyaçları göz önüne alınırsa artık büyük bir kapasite değil. Bazı diskler 655 hatta 700MB kapasiteye sahip olabilir. Bunların arasındaki fark sarmalların arasındaki açıklıktır. Üreticiler bu sarmalların arasındaki boşluğu daraltarak daha fazla sarmalı disk yüzeyine ekleyebiliyorlar. Yeni mevcut sürücülerin genellikle bu yeni CD'lerle bir sorunu olmuyor ancak eski sürücüler problem yaratabilir. CD-RW'lerde ise üzerinde yazan hiza dikkat etmelisiniz. Yazıcınızı destekleyen hızlardaki CD'leri almalısınız. Daha ayrıntılı bilgiyi CD'nin paketinin üzerinde bulabilirsiniz. Ayrıca CD'lerdeki renk farkları da kalitede rol oynar. Mavi ya da yeşil renkteki CD'ler ucuzdur ancak daha az dayanır (10 sene kadar). Ayrıca bu CD'lere Audio kayıt ettiğinizde bazı müzik setleri bunları okumakta zorlanabilir. Bu yüzden biraz daha pahalı olan ancak daha fazla dayanan (100 sene kadar) yeşil sari parlayan altın rengindeki CD'leri tercih edebilirsiniz.
CD YAZMAYA BAŞLAYALIM
Öncelikle sizlere yazımızda kullanacağımız birtakım kısaltmaları öğrenerek başlayalım yazımıza başlayalım.
CD-Recordable (CD-R): Kaydedilebilir CD demektir. Standart olarak 650MB veri ya da 74 dakika ses barındırabilir. Sarı, yeşil, mavi gibi renklerde olur.
CD-ReWritable (CD-RW): Yeniden yazılabilir CD demektir, bu medyalara defalarca kayıt yapılabilir, format çekilip yeniden yazılabilir, bu sebepten ötürü yeniden yazılabilir CD ismi verilir. 650MB veri ya da 74 dakika ses barındırabilir. Koyu gümüş renginde olur.
CD-Recorder: CD yazımı olayının baş kahramanı, yani CD'yi yakan ya da yazan alet. Recorder diye tabir edilen bu aletler sadece CD-R'lara yazabilir, CD-RW'lara yazma kabiliyeti ve istidadı yoktur.
CD-Writer: Hemen üstte bahsettiğimiz CD yazıcı canavarının kardeşi ya da büyük abisi denebilir, bunlar CD-R'ların yanında CD-RW medyalara da yazabilir; çok kabiliyetlidirler, bu kabiliyetleri fiyatlarına da akseder bittabi ki.
Session: CD yazma oturumu demektir. İster CD-R isterse de CD-RW medyaya yazılmış olsun fark etmez, bir yazım seansı bu adla çağırılır.
CD-DA: Compact Disc Digital Audio'nun kısaltılmasıdır yani bildiğimiz Müzik CD'si. Genelde Stereo, 16bit, 44.1KHz frekansa sahiptirler ve kulağın duyabileceği en kaliteli müzikten 74 dakika barındırabilirler.
CD-ROM Digital Data: Standart data (veri) CD'si demektir. İçerisinde 650MB data saklanabilir. İki çeşidi vardır Mode1 ve Mode2. Mode1 içerisinde hata düzeltme kodları da içerir, standart bir moddur. Mode2 ise içerisinde hata düzeltme kodlarını içermez, genellikle sıkıştırılmış ses, video veya grafik dataları içerir.
CD-ROM XA: CD ROM Extra Architecture kelimelerini kısaltılmışıdır. Mode1 ve Mode2 standartları birleştirilerek yeni bir standart olarak karşımıza çıkmıştır. Data, ses, sıkıştrılımış ses, video, grafik ve diğer türlerdeki dataları içerebilir.
CD-I: CD Interactive kelimelerinin kısaltılmışıdır. TV'ye bağlanan CD-I Player'lar için icad edilmiş bir formattır.
VCD: Video CD yani piyasada çokça miktarda, hatta o kadar ki neredeyse her köşede bulanabilen film CD'lerinin formatı. MPEG sıkıştırma yöntemiyle sıkıştırılmış 74 dakika video barındırabilir.
Photo CD: Fotoğraf görüntülerini saklamak için kullanılan bir formattır. TV'ye bağlanan CD-I sürücülerle, içerisindeki fotoğrafları TV ekranında izlemek için icad edilmiştir.
DAO: Disk At Once kısaltmasıdır. CD-R'ı ya da CD-RW'yi bir kerede yazmak demektir. TAO: Track At Once kısaltmasıdır. CD-R'ı ya da CD-RW'yi birkaç oturumda (session) yazma işlemi için kullanılır.
DAE: Digital Audio Extraction kısaltılmışı. Müzik CD'lerini WAV formatında hard diske kayıt işlemi bununla adlandırılır.
Session At Once: Müzik parçalarını ve dataları aynı CD'ye koymak istediğinizde yardımınıza koşan bir formattır. Kısaca DAO'nun farklı bir şeklidir. Bu metodda önce müzik parçaları tek bir seferde yazılır yazma işlemi kısa bir süre için durur ama disk kapatılmaz, hemen akabinde data yazılır ve disk ondan sonra sonlandırılır.
ISO-9660: Bir CD yazma standardıdır. Bu formatta dosya isimleri ancak 8+3 karakter uzunluğunda olabilir.
Joliet: ISO-9660 standardının geliştirilmişidir. Uzun dosya isimleri kullanma ihtiyacından dolayı türetilmiştir. Bu formatta dosya isimleri 64 karakter uzunluğunda olabilir.
MultiRead: OSTA'nın (Optical Storage Technology Association) CD-R ve CD-RW medyalar üzerindeki müzik ve data için belirlemiş olduğu bir standarttır.
Multisession: Bir CD-R ya da CD-RW medya üzerine birden fazla kez yazma metodudur.
Multivolume: Bir CD-R ya da CD-RW medya üzerine birden fazla oturum (session) yapıldığında bazen bu sessionlar birbiriyle bağlantılandırılmaz. Bu metoda verilen addır.
Packet Writing: CD-R ve CD-RW medyalara yazmak için kullanılan birden fazla yazma mantığına dayalı, CD medyayı sabit disk gibi kullanmaya yarayan metoda verilen ad. Bu metodda CD'ye sanki bir hard diskmiş gibi davranılabilir, istenilen bir anda birşey yazılabilir, silinebilir, tümden format atılabilir vs.
UDF: Universal Disc Format tabirinin kısaltılmışıdır. Packet Writing yöntemi ile yazılan CD-RW'lerin normal CD-ROM okuyucularda okunabilmesi için geliştirilmiştir.
Red Book: Bir tür kategorilendirme ya da kısaltma diyebiliriz CD-DA'yı ifade eder.
Yellow Book: CD-ROM, ISO9660/High Sierra, CD-ROM XA
Green Book: CD-I
Orange Book: CD-R, CD-RW, Manyeto Optik (MO) diskler
White Book: Photo CD, Video CD ve çeşitleri
YAZILABİLİR MEDYALAR (CD-R, CD-RW)
CD-R ve CD-RW olmak üzere iki çeşittir.
CD-R, CD-Recordable tabirinin kısaltılmışıdır. Yazılabilir kompak disk demektir. Üzerine 74 dakika ses veya 650MB data kayıt yapılabilir. 80 dakika tek sefer diyoruz ama, multisession olarak da tek sefer yazılabilir. Kısaca silinip defalarca yazılamaz.
CD-RW, CD-ReWritable tabirinin kısaltılmışıdır. Yeniden yazılabilir kompakt disk demektir, aslında buna silinebilir kompakt disk desek daha doğru olur. Yüzlerce defa silinip tekrar yazılabilir. Aynen CD-R gibi muamele görebildiği gibi, aynı zamanda Packet Writing yöntemiyle bir sabit diskmiş gibi de davranabilir.
CD YAZICILAR (CD-WRITER, CD-RECORDER)
CD yazıcılar standart CD sürücülerden farklıdır. Özel bir laser ışını üretebildikleri için CD yazabilir ve tabiiki okuyabilirler. Günümüzde özellikleri 4x4x16 şeklinde ya da 4x8 şeklinde ifade edilir. 4x4x16 şeklindeki ifade o yazıcının 4 hızlı CD-R yazma, 4 hızlı CD-RW yazma ve 16 hızlı okuma özelliklerine sahip olduğuna delalet eder. 4x8x şeklinde özellikleri belirtilmiş bir yazıcının hemen CD-RW disklere yazamadığını anlarız ve 4 hızlı CD-R yazma ve 8 hızlı okuma özelliği olduğunu anlarız. Recorder ve Writer diye iki çeşidi vardır.
Recorder, sadece CD-R medyalara yazabilir, tüm formatları destekler tek eksiği CD-RW diskleri kullanamamasıdır. Writer, (ya da ReWriter) ise Recorder'ın tüm özelliklerini taşımakla birlikte ekstradan CD-RW medyalara yazabilme ve silebilme özelliğini taşır. Peki ne işimize yarar bu CD-RW yazma özelliği; Recorder işimizi nasıl olsa görmüyor mu, ne gerek var? CD-RW diskiniz varsa bunu (Adaptec Direct CD ya da muadili bir yazılımla) bir hard diskmiş gibi kullanabilirsiniz. Hatta bunu network (ağ) üzerinden share edip (paylaştırıp) başkalarının da yazmasına izin verebilirsiniz.
CD YAZMA METODLARI (ya da Yazılabilir CD Formatları)
Data CD - Audio CD - Video CD - Multisession CD - Bootable CD - Packet Writing
CD YAZMA PROGRAMLARI
Adaptec Easy CD Creator, Deluxe - Adaptec Direct CD - CeQuadrat ToGo - Gear
Nero Burning ROM - Adaptec UDF Installer - Clone Cd
(Biz bu incelememizde çok yaygın olduğu için Adaptec serisini ve Nero yazılımını kullandık.)
ADAPTEC EASY CD CREATOR ve ADAPTEC EASY CD CREATOR DELUXE
Adaptec firmasının üretmiş olduğu CD hazırlama programıdır. Kullanışlılığı ve kolaylığı dolayısıyla, en amatör kullanıcıdan profesyonellere kadar herkesin severek kullandığı bir programdır.
1) EASY CD CREATOR
CD-RW sürücüler ile en çok bundle olarak verilen programdır. Deluxe versiyonunun kırpılmış versiyonudur. CD Creator ve CD Copier Deluxe adlarında iki tane alt uygulama içerir. Bunlar nedir ve ne işe mi yararlar?
Easy CD Creator: Bütün CD formatlarında CD'ler hazırlamanızı sağlar. CD-R ve CD-RW diskleri kullanabilir. CD-RW diskleri silebilir, yeniden yazabilir. Program hakkında birkaç genel bilgi verecek olursak; programımız 3 ayrı pencereden oluşur. Birincisi (Data CD Layout) data CD'si (bildiğimiz veri CD'si) yazmak için kullanılan bölüm, ikincisi (Audio CD Layout ) Audio CD (müzik CD'si) yazmak için kullanılan bölüm, üçüncü bölüm ise (Jewel Case Layout) CD kapakları hazırlamak için kullanılır.
Her bir bölüm Windows Explorer ve CD Layout olmak üzere iki parçaya bölünmüştür, bunlardan üstteki bölüm sabit diskinizi ve sürücülerinizi gösterir, alttaki bölüm ise CD'nin içerisindeki bileşenleri gösteren bölümdür. Yazacağınız dosyaları yukarıdan aşağıya sürükleyip bırakarak kolayca hazırlayabilirsiniz. En altta ise CD Layout'unuzun kaçta kaçının dolu olduğunu gösteren bir cetvel vardır. Buradan kolayca kaçta kaçını doldurduğunuzu, ne kadar yeriniz kaldığını kolayca görebilirsiniz. CD Layout ile ilgili ayarları, yani CD'nin tipini, data özelliklerini File*CD Layout Properties'den ayarlayabilirsiniz.
CD Copier Deluxe: CD'den CD'ye birebir kopyalamak için kullanılır.Elinizdeki bir CD'nin aynını yapabilir. VideoCD, DataCD, AudioCD farketmez bütün formatları kopyalayabilir. İki bölümden oluşur: Birincisi Source and Destination bölümü ki bu bölümde hedef ve kaynak CD'ler belirlenir; Advanced başlıkla ikinci bölümde ise yazma hızı, image dosyası yapılıp yapılmayacağı belirlenir.
2) EASY CD CREATOR DELUXE:
Adaptec'in parayla sattığı ve içerisinde normal sürüme göre birkaç faydalı birkaç programcığın daha olduğu bir sürümdür. Easy CD Creator Deluxe, CD Copier Deluxe, Picture CD Creator, Session Selector, Sound Editor, Video CD Creator isimlerinde alt progr******lar içerir. Biraz açalım ve ne işe yaradıklarını görelim.
CD Creator Deluxe: Normal versiyonunun sahip olduğu özelliklerden fazla bir özelliğe sahip değildir. Aynı onun olduğu gibi bütün CD formatlarında CD'ler hazırlamanızı sağlar. CD-R ve CD-RW diskleri kullanabilir. CD-RW diskleri silebilir, yeniden yazabilir.
CD Copier Deluxe: CD'den CD'ye birebir kopyalamak için kullanılır. Elinizdeki bir CD'nin aynını yapabilir. VideoCD, DataCD, AudioCD fark etmez bütün formatları kopyalayabilir.
Picture CD Creator: Kodak Photo CD ve Corel Professional Photos disc'lerinde kullanılan formata uygun olarak fotoğraf CD'leri hazırlamak için kullanılır. Bu sayede TV'lere bağlanan CD-I cihazlarıyla da fotoğraflarınızı izleyebilirsiniz.
Session Selector: MultiSession yazılmış olan CD'lerde sessionları ayrı ayrı seçip CD'nin içeriğine ulaşabilmeye yarar.
Sound Editor: WAV müzik formatındaki ses dosyalarını düzenlemek için kullanılabilir, ses dosyalarına çeşitli efektler uygulanabilir, kesip yapıştırılabilir.
Video CD Creator: MPEG formatındaki videolarınızı VideoCD şeklinde hazırlamanıza yardımcı olur. Bu sayede TV'lere bağlanan CD-I cihazlarıyla da izleyebilirsiniz.
ADAPTEC DIRECT CD
Adaptec firmasının biz CD yazma canavarları için üretmiş olduğu süper programlar zincirinin ikinci halkasıdır. Bu yazılım Packet CD yazma yöntemini destekler, birlikte gelen sihirbazlar ile hayatımızı kolaylaştırır. İçerisinde üç tane küçük yazılım vardır: Programın kendisi olan Adaptec DirectCD, Adaptec ScanDisc ve CD-RW Eraser. Şimdi bunları inceleyelim isterseniz.
Adaptec DirectCD: CD-R ve CD-RW medyaları Packet Writing yöntemiyle yazmaya yarayan çok faydalı bir programdır. CD'yi bir kez formatladıktan sonra Windows Explorer'ı kullanarak sürükle bırak (drag'n drop) yöntemiyle istediğiniz dosyayı CD'ye yazabilirsiniz.
Adaptec ScanDisk: DirectCD ile formatlanmış CD'niz bazen dış etkenler tarafından bozulmuş olabilir, içindeki dataları okuyamayabilirsiniz, işte bu faydalı program vasıtasıyla CD'nizi inceleyip hatalarını düzeltebilirsiniz.
CD-RW Eraser: Yazılıp silinebilen CD-RW'ları silmek için kullanılır.
DATA CD (VERİ CD'Sİ) HAZIRLAMAK
Programı çalıştırdığınızda, önce karşınıza bir tane sihirbaz (wizard) gelir. Eğer isterseniz bu sihirbazı kullanabilirsiniz veya bu sihirbaza "cancel" deyip ayarlarını elle kendiniz yapabilirsiniz. Sihirbaz metodu yeni başlayanlar ve "abi ben anlamam 'drag'n drop'tan; şurda yazacağımız bir CD, uğraştırma bizi" diyenler için.
İkinci yol ise (bana bu daha kolay geliyor, tercih size kalmış) önce programı açıp daha sonra Windows Explorer ile kayıt edeceğiniz dosyaları bulup ya kopyalayıp yapıştırmak (copy paste) ya da sürükle bırak (Drag'n Drop) yöntemini kullanıp sürükleyip programın içine atmak. İki yöntem de güzel bir şekilde çalışır, tercih size kalmış.
Diyelim ki buraya kadar geldiniz. Burada program penceresinde minik bir CD işareti görecek ve CD'ye yazmak isteğiniz dosyaları o pencerede göreceksiniz. Bu CD işaretinin yanında 10 rakamlı bir sayı göreceksiniz. O sayı program tarafından CD'nize verilen numaradır. İsterseniz onun üzerine fare ile gelip sağ tıklayarak rename (yeniden isimlendir) diyerek CD'nin ismini (Örneğin: Cin Ali) kendi zevkinize göre verebilirsiniz. Bundan sonra üst kısımda duran kırmızı noktaya tıklarsanız (ki Create CD - CD Yarat demektir) CD yazmak için son bir iki adıma gelmiş olursunuz. Küçük ve şirin kırmızı noktaya tıkladıktan sonra karşınıza bir menü daha gelir. Bu üç kısımdan oluşan menüde;
Birinci kısımda (GENERAL) CD Recorder'ınızın ismini görürsünüz (görmek zorundasınız yoksa CD Recorder'ınız yok, PC'nize tanıtılmamış demektir). Eğer birden fazla CD kayıt cihazınız varsa hangisiyle kayıt yapmak isterseniz listeden seçebilirsiniz.
Write Speed: Burada CD'nin yazma hızını ayarlarsınız. Teorik olarak 2X yazarsanız 37 dakikada, 4X yazarsanız 18.5 dakikada 650 MB'lık bilgiyi kayıt edersiniz. Ancak bu şartlara göre değişir.
Number of Copies: Kaç adet kopya istiyorsanız buradan ayarlamasını yapabilirsiniz. Ancak her kopya için CD takmak zorundasınız (keşke raftan CD alabilen CD Writer'lar olsa).
Options: Burada ise kayıt edeceğiniz CD'ye sadece test yapabilirsiniz (kayıt yapmadan); hem test hem de kayıt yapabilirsiniz; test mest yapmadan direk kayıt yapabilirsiniz. Burada dikkat edilmesi gereken husus: Test seçeneğini işaretlerseniz kayıt süresi 2 katına çıkar.
İkinci kısımda (ADVANCED) 4 tane seçeneğiniz var.
Track At Once: Audio CD lerde kullanılan bir özelliktir. Diyelim ki elinizde 4.5 dakikalık 5 adet müzik var. Ama 5 parça için de bir CD'yi tüketmek istemiyorsunuz. O zaman bu seçeneği işaretliyorsunuz ve önce 5 parçayı kayıt ediyorsunuz. Daha sonra (diyelim ki 2 ay) elinize başka güzel parçalar geldi onları da müzik CD'nize ekleyebiliyorsunuz. Ancak her şeyin bir bedeli olduğu gibi bunun da bir bedeli var. O da her kayıt ettiğiniz 'session'un CD üzerinde bir yer işgal etmesi. Yani normal de 650 MB alabilen bir CD, iki 'session' olursa maksimum 640 MB bilgi alabiliyor. Yani 'session' araları CD üzerinde yer kaplıyor.
Close Session And Leave Disc Open: Session'ı kapat ama CD yi kapatma. Yani, ben bu CD'ye bir şeyler daha kaydetmek istiyorum. Ama elimdeki bilgiler 300 MB; kalanına da sonra bir şeyler eklesem olmaz mı diyorsanız. Bu seçeneği işaretleyin. Ama bir önceki paragrafta anlattığım her bir session'un CD üzerinde yer kapladığını ve kapasiteyi küçülttüğünü unutmayın!
Close Disc: Evet, elinizdeki data kaç MB olursa olsun CD yi kapatırsınız ve bir daha kesinlikle başka bir şey yazamazsınız; ister 1 MB ister 649 MB, fark etmez.
Disc At Once: Bu seçeneği işaretlerseniz data CD'lerinde TOC adı verilen ve CD'nin içinde neler olduğunu görmemizi sağlayan 'Table Of Contents'i, yani içindeki dosyalar listesini CD'nin başına yazar. Bu sayede CD'yi CD-ROM sürücüye yerleştirir yerleştirmez hemen okumaya başlar. Audio CD lerde ise parçalar arasındaki 2 sn'lik bekleme süresini ortadan kaldırır.
Üçüncü kısımda (SUMMARY) kayıt edeceğiniz CD hakkında teknik bilgileri görürsünüz. Cinsini, hangi formatta kayıt yapacağınızı, içindeki bilgilerin ne kadar yer kapladığını vb. bilgileri görebilirsiniz. Bundan sonra gerekli ayarlamaları yapıp OK düğmesine basarsanız CD kayıt etmeye başlayabilirsiniz.
